Architecten staan voor grote ontwerpopgaves en procesuitdagingen. De kaders en eisen waarbinnen ontworpen moet worden nemen toe en worden in al hun samenhang steeds complexer. Denk aan de opgave van de materiaaltransitie (NL Circulair in 2050) en de energietransitie. In het proces wordt de noodzaak om explicieter te werken steeds groter, zowel door regelgeving (Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen) als door opdrachtgevers die dat vragen. Aantoonbaarheid en herleidbaarheid worden ook in ons vak, steeds belangrijker en normaler.

In de Standaardtaakbeschrijving staat in elke fase de volgende noodzakelijke taak geformuleerd: het maken van een schriftelijke toelichting/rapport. Hierin moet o.a. verantwoord worden welke keuzes gemaakt zijn en de uitgangspunten. In de recent gelanceerde ‘Handreiking architectenopdracht’ is de uitwerking van die taak als volgt verwoord: “Verantwoording ontwerpkeuzen – Schriftelijke toelichting of rapport waarin de uitwerking van de faseresultaten van de voorgaande fasen en de daarmee gepaarde doorvertaling van de eisen uit het PvE, die impliciet in de gemaakte ontwerpkeuzen zit, expliciet en verifieerbaar gemaakt wordt, zodat partijen een beter beeld hebben bij de voorliggende faseresultaten en op basis daarvan weloverwogen besluiten kunnen nemen voor het vervolg.”

En in de fase Technisch Ontwerp staat de noodzakelijke taak om een bestek te maken.

Kansen en waarde van het bestek
Het is dus niet alleen de opdracht van de architect om de vertaling van de wensen van de opdrachtgever in ruimtelijke, materiele en visuele zin vorm te geven, maar ook in geschreven woord, om zo ook de kwaliteit van het ontwerp in de breedste zin te waarborgen en de afwegingen die onderweg in het proces genomen zijn vast te leggen.

Alhoewel het bestek een ultieme uiting is van het vastleggen van de kwaliteit en de keuzes die gemaakt zijn, ervaren veel architecten het als een lastige taak en heeft het in de begripsvorming en in zijn vorm minder aansluiting bij de nieuwe samenwerkingsvormen en digitale wereld. Het bestek is ook typisch een product benadering.

Een bestek en het telkens weer vast moeten leggen van keuzes kan als beperking worden ervaren voor creativiteit. Maar wat als we gaan denken in kansen en waarde. Het vastleggen van de reis is net zo belangrijk als het bereiken van het doel.

Voor wie?

Het is een onderwerp waar elk bureau, klein of groot (in omvang, type opdrachten of anderszins) mee te maken zal hebben of krijgen. In deze netwerkbijeenkomst willen we daarover graag in gesprek!

Wie zijn wij?
En wij zijn Jeffrey Truijens en Wilma Visser, beide partner bij VDNDP. Jeffrey is informatie- & proces specialist, één van de initiatiefnemers van de BIM basis ILS en nu productowner van de ILS configurator die gebouwd wordt. Wilma is specificatiedeskundige, actief voor de BNA bij Ketenstandaard, voorzitter van de BNB (Beroepsvereniging Nederlandse Bouwspecificatiedeskundigen).