Onderzoeksresultaten deels ingestorte AZ-stadion gepresenteerd
Ingestorte AZ-stadion door (hoge) neerwaartse windbelasting op de dakconstructie
Onlangs heeft RoyalHaskoning DHV het eindrapport van onderzoek naar de technische oorzaken van het deels ingestorte AZ-stadion in Alkmaar gepresenteerd.
Nagenoeg direct na het deels ingestorte AZ-stadion – op zaterdag 10 augustus 2019 in (gelukkig) een leeg stadion – begon RoyalHaskoning DHV met haar onafhankelijk technisch onderzoek, in opdracht van stadioneigenaar AZ. Aan het eind van die maand werden op de grond van de verkenningen de voorlopige bevindingen en conclusies naar buiten gebracht. Zoals bij de presentatie van het tussenrapport al aangekondigd, komt het ingenieursbureau nu met de definitieve bevindingen en gevolgtrekkingen. De eindconclusie luidt dat het dak van de tribune deels is ingestort doordat de verbinding bij de bovenregel van de vakwerkligger is bezweken. Dat is het gevolg geweest van de (hoge) neerwaartse windbelasting op de dakconstructie tijdens de storm van zaterdag 10 augustus 2019 (de dag van de instorting).
Voornaamste technische oorzaak van het falen van de verbinding is dat de lassen te dun zijn uitgevoerd, aldus RHDHV. Hierdoor is de capaciteit van de verbinding naar schatting met de helft afgenomen. Daarnaast speelt ook in belangrijke mate mee dat de bewuste verbinding al vóór de storm van 10 augustus is verzwakt. Kort na de oplevering, tijdens een nog zwaardere storm in januari 2007, is in de verbinding van de bovenregel al een scheur ontstaan (door de te dunne lassen). De scheur heeft geleid tot plaatselijke corrosie en laagcyclische vermoeiing. De laagcyclische vermoeiing heeft de capaciteit van de knoop verder teruggebracht. Volgens het ingenieursbureau hadden de scheur en de corrosie opgemerkt kunnen worden bij visuele inspecties.
Een andere secundaire oorzaak van het deels ingestorte AZ-stadion is het ondeugdelijk ontwerp van de verbinding. Al meteen na openbaarmaking van de technische tekeningen en andere ontwerpdocumenten door de gemeente Alkmaar in augustus vorig jaar repten diverse constructeurs in den lande van een merkwaardig verbindingsdetail waarbij het kokerprofiel van de bovenregel van de vakwerkligger via een ‘gekunsteld’ H-profiel aansluit op het ronde buisprofiel van de vakwerkkolom. Ook RoyalHaskoning DHV stelt vast dat het detailontwerp niet correct is. Dat heeft op zichzelf al geresulteerd in zo’n 20% reductie van de capaciteit van de verbinding.
In het constructief ontwerp zijn volgens de onderzoekers fouten gemaakt bij het bepalen van de windbelasting. Bij het ontwerp is een normaalkracht gehanteerd die ongeveer 20% lager ligt dan de normaalkracht die de (toen nog geldende) NEN 6702 voorschrijft. Daarmee voldoet het ontwerp niet aan de norm. Via windtunnelonderzoek hadden de constructeurs kunnen aantonen dat hun ontwerp toch voldoet. NEN 6072 laat dit ook toe. Die optie is echter niet benut. RoyalHaskoning DHV heeft dit windtunnelonderzoek alsnog uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat de normaalkracht, aangehouden bij het ontwerp, nog altijd 15% hoger is dan de normaalkracht die optreedt in de windtunnel. De foutieve bepaling van de windbelasting kan dan ook niet de oorzaak zijn van het deels ingestorte AZ-stadion.
Het eindrapport van het onderzoek is hier gratis als PDF te downloaden.
Bron: Bouwen met Staal